Chữa lành vết thương cho cá tra từ Nano bạc chiết xuất từ lá Cỏ mui

Cỏ mui là một trong những loại cây phổ biến mọc khắp nơi ở nước ta, được sử dụng để chữa nhiều bệnh khác nhau, nhất là làm lành các vết thương trên da. Cỏ mui là thảo dược có tác dụng chữa bệnh độc lập, còn có tác dụng kháng vi-rút, chống oxy hóa hiệu quả, chữa lành vết thương, diệt côn trùng và cả chống viêm. Các chất chiết xuất từ lá Cỏ mui đã được chứng minh là làm giảm thời gian đông máu nên giúp cầm máu tốt.

Chữa lành vết thương là một quá trình tái tạo mô tế bào phức tạp và dai dẳng để phục hồi sau thương tổn. Trong vài thập kỷ qua, các hạt nano từ thực vật đã nhận được sự chú ý do các đặc tính vật lý, hóa học và sinh học của chúng trong việc chữa lành vết thương. Cá tra là một loài cá da trơn nước ngọt được nuôi phổ biến và là loại thực phẩm rất phổ biến. Trong nghiên cứu này, xem xét tác động của các hạt nano bạc từ lá Cỏ mui đến quá trình chữa lành vết thương trên cá tra.

Thực hiện thí nghiệm

Tạo một vết thương nhân tạo trên các mẫu cá tra thí nghiệm (sử dụng kim sinh thiết đục lỗ ở vùng bụng phía trên đường bên gần đuôi cá). Sau đó dùng chiết xuất nano bạc từ lá Cỏ mui xử lý cho cá. Sự hình thành các hạt nano từ lá Cỏ mui có thể dễ dàng quan sát được qua sự thay đổi màu sắc của hỗn hợp phản ứng từ nâu lục sang nâu sẫm. Sự khử ion bạc thành các hạt nano bạc dẫn đến sự thay đổi màu sắc trên.

Cá tra bị tạo vết thương nhân tạo có biểu hiện di chuyển thất thường, lẩn trốn trong ao do bị kích ứng ban đầu từ vết thương. Báo cáo mô học cho thấy mất một phần lớp tế bào vảy do tổn thương gây ra ngay vào ngày đầu tiên.

Mô bệnh học của cá tra bị thương

Khi vết thương được tạo ra, các tế bào mô đã bị hư hại hoàn toàn. Từ ngày thứ năm trở đi, cấu trúc tế bào biểu mô được cải thiện ở nhóm được điều trị bằng chiết xuất thảo dược, nitrat bạc (AgNO3) và các hạt nano bạc từ lá Cỏ mui. Trong khi ở nhóm đối chứng, quá trình lành bệnh diễn ra chậm hơn. Vào ngày thứ 10, có sự phục hồi hoàn toàn cấu trúc của các lớp biểu mô trong nhóm được điều trị bằng các hạt nano bạc từ lá Cỏ mui. Trong khi đó, quá trình này diễn ra tương đối chậm ở cá được xử lý bằng chiết xuất thực vật khác và nitrat bạc .

Theo dõi cá tra xử lý với nano bạc từ lá Cỏ mui

Như đã đề cập ở trên, các tổn thương tế bào đã xuất hiện từ ngày đầu tiên tạo vết thương cho cá. Đến ngày thứ 5, thấy sự xâm nhập của các tế bào viêm, hoại tử biểu bì và hạ bì và hình thành u hạt. Tế bào cá tra bị viêm do phản ứng nhanh hơn của tế bào miễn dịch và thấy cơ hội phục hồi nhờ tác dụng chữa bệnh của chiết xuất lá Cỏ mui. Ngày thứ 10, có sự hình thành biểu mô, lắng đọng collagen và biểu mô hóa tốt trên bề mặt da nhờ tác dụng của lá Cỏ mui.

Đặc tính hỗ trợ chữa lành vết thương của bạc không chỉ như một chất chống khuẩn mà còn thúc đẩy nhanh quá trình khép kín và chữa lành vết thương. Các hạt nano bạc sẽ làm giảm các tác dụng phụ của bạc. Hơn nữa, các hạt nano bạc tiếp xúc với bề mặt lớn hơn sẽ giúp chúng thể hiện rõ hơn các đặc tính hóa lý và sinh học độc đáo. Các hạt nano bạc có tác dụng tốt trong việc giảm viêm, làm lành sẹo và thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương. Da được xử lý bằng hạt nano bạc sẽ hồi phục giống da thường ở cả cấu trúc và chức năng cơ học của chúng. Sự tái biểu mô trên bề mặt bị thương của cá tương tự như tái tạo biểu mô trên da người.

Chữa lành vết thương là một quá trình khá phức tạp liên quan đến tái tạo biểu bì, tăng sinh nguyên bào sợi và mạch mới. Các hạt nano bạc của lá Cỏ mui là một biện pháp khắc phục hiệu quả để chữa lành vết thương. Thực tế cho thấy cá tra và kiểu gen của người chiếm đến 50% mức độ liên quan về mặt lâm sàng, đây là cơ sở để phát triển các công thức chữa lành vết thương cho nhu cầu của cả con người từ loài thảo dược này. Các thí nghiệm chữa lành vết thương bằng cách sử dụng các hạt nano bạc lên vết thương hở của cá tra làm giảm viêm, khép kín vết thương đáng kể bằng cách biểu mô hóa và thúc đẩy nhanh quá trình chữa lành tổn thương trên da cá.

Thiết nghĩ, để chữa lành vết thương cho cá tra bằng Nano bạc chiết xuất từ lá Cỏ mui sẽ là một liệu pháp hiệu quả, nhằm tăng giá trị sản phẩm cá tra sau khi xuất bán ra thị trường.

Reference: Jayasree Ravindran, Vasantharaja Arumugasamy, Abirami Baskaran; Wound healing effect of silver nanoparticles from Tridax procumbens leaf extracts on Pangasius hypophthalmus, Wound Medicine (2019); https://doi.org/10.1016/j.wndm.2019.100170